Majoor Van Loo

Van de geschiedenis van deze Vrijwillige Landstorm is maar weinig bewaard gebleven. Een uitzondering is het levensverhaal van majoor van Loo, commandant van het 2e Depot Bataljon Vrijwillige Landstorm Korps Motordienst te Haarlem. Van hem bestaat een unieke collectie film, foto, uitrustingsstukken en uniformen. Hij blijft daarmee de voormalige Vrijwillige Landstormers een gezicht geven.

Tekst: Majoor der Nationale Reserve Fred Warmer

VLSK Motordienst – 2e Depot Bataljon

Majoor van Loo werd in 1936 bevorderd tot majoor bij het Vrijwillige Landstorm Korps Motordienst en aangesteld als commandant van het 2e Depot Bataljon Vrijwillige Landstorm Korps Motordienst te Haarlem.

Jacob Govert Johannes van Loo werd geboren op 15 maart 1886 in Den Haag, hij diende eerst bij de afdeling Militaire cartografie voordat hij commandant werd bij de motordienst.

Toen op dinsdag 29 augustus 1939, door de algemene mobilisatie, circa 12.000 voertuigen gevorderd moesten worden, braken drukke tijden aan voor het VLMd en majoor Van Loon met zijn mannen. De gevorderde vrachtauto’s werden door chauffeurs van het KMD of het VLMd naar mobilisatiecentra gebracht. Daar werden de voertuigen in grijs-groene legerkleur gespoten en voorzien van oranje nummerborden.

Taartenactie Moederdag 1940

Moederdag viel in 1940 op zondag 12 mei. De Nederlandse Banketbakkers Vereniging had als een soort van ‘hart onder de riem steken’ willekeurig 1.000 bonnen verdeeld onder de gemobiliseerde soldaten in Nederland. Wie zo’n geluksvogel was, kon de bon opsturen naar de vereniging en die regelde de uitlevering van een taart bij de familie van de militair. Of dat uiteindelijk echt gebeurd is, moet worden betwijfeld, want op 10 mei brak de oorlog uit en op Moederdag werd er hard gevochten in Nederland.

Voorafgaand besloot Polygoon-Profilti, de maker van het Polygoon Journaal en gevestigd in Haarlem, een film te maken over de taartenactie voor de gemobiliseerde militairen. Majoor Van Loo is hiervoor benaderd. Hij had enige maanden daarvoor tijdens het kerstdiner 1939 ook al de hoofdrol vertolkte in een Polygoon-opname, waarin te zien is dat alle soldaten gans te eten kregen.

Majoor van Loo hield in deze Polygoon film een toespraak over het feit dat het een unicum is dat de soldaten gans krijgen en vooral niet moeten verwachten dat dit vaker zal gebeuren. In de ‘taartenfilm’, geschoten in de Koudenhorn kazerne, acteert Van Loon opnieuw. Hij spreekt de manschappen van de Vrijwillige Landstorm toe en snijdt dan met zijn klewang de taart aan.

Tragische dood

In de meidagen van 1940 blijft van Loo in de Ripperdakazerne. Als ze het nieuws van de capitulatie van Nederland vernemen op de kazerne, zijn er twee Joodse officieren die met hun dienstpistool een einde maken aan hun leven. De Duitsers vragen nog wel of van Loo vanwege zijn militaire kennis voor hen wil komen werken, maar dat weigert hij. Als ‘dank’ voor de ingeleverde wapens mag hij zijn stormdolk houden. Zo kwam hij thuis te zitten, in Den Haag. Na al die jaren met een goed salaris, kreeg hij het nu heel slecht.

Toen de voedseldroppings kwamen in 1945, was hij zo uitgehongerd, dat zijn ingewanden de plotselinge overdaad van voedsel niet aankonden. Na twee dagen van hevige buikpijn is hij overleden op 8 maart 1945 als gevolg van een darmknoop. Zijn vrouw kon dat niet verwerken; zij pleegde korte tijd later zelfmoord.

Tijdens zijn diensttijd werd hij onderscheiden met het officierskruis voor 30 jaar trouwe dienst en het Mobilisatiekruis 1914-1918. In december 2015 werd hij postuum onderscheiden met het Mobilisatie-Oorlogskruis voor zijn diensten tijdens de mobilisatie van 1939-1940.

Compleet te bewonderen

Degene die verantwoordelijk is voor het bijeenbrengen van deze unieke collectie is meidagen 1940 militaria verzamelaar Bert-Jan Dierink uit Diepenheim. Hij kreeg de complete uitrusting van majoor Van Loo van diens kleinzoon. Deze had het uniform helemaal compleet, inclusief de namenetiketten, medailles, het holster, het magazijntasje voor de revolver, de stormdolk, de klewang en zelfs het zogeheten bokkentuig.

Het speurwerk voerde Dierink voorts naar verschillende archieven in het land, onder meer het nationaal archief in Den Haag, waar hij nog veel meer te weten kwam over Van Loo. Deze bijzonder collectie is nog verder aangevuld met unieke filmbeelden van het Polygoonjournaal en vele foto’s en documenten. Een complete collectie over één militair is zeer bijzonder. Menig militair museum is er jaloers op.

Voor informatie of vragen: bjdierink@caiway.nl